Lustro SCENY (LS) / The Mirror of Stage (MOS) to angielsko-polski projekt teatralny, z siedzibą w szkockiej stolicy, Edynburgu.
Poza produkcją polsko i anglojęzycznych spektakli, zajmujemy się realizacją różnorodnych przedsięwzięć edukacyjno-artystycznych, takich jak warsztaty dramowe dla wszystkich przedziałów wiekowych, lekcje aktorstwa, tematyczne, kostiumowe sesje foto we współpracy z Mr Bumble’s Photobooth atelier, wynajem kostiumów i wiele innych.
Wszystko rozpoczęło się kilka lat temu, od zajęć o profilu artystyczno-teatralnym, które prowadziłam w jednej z polskich szkół sobotnich w Edynburgu. Z czasem, w miarę kolejnych projektów, moja młodzieżowa grupa stała się regularnym teatrem typu Youth Theatre, z rozszerzeniem na współpracę sceniczną z dorosłymi aktorami, co uczyniło nasze kolejne spektakle produkcjami międzypokoleniowymi. Debiut anglojęzyczny mieliśmy w szkockim parlamencie, podczas obchodów Celebrating Diversity in Scotland – Polish Culture and Language event, gdzie wystawiliśmy angielską wersję ballady Adama Mickiewicza „Pani Twardowska”, zaadoptowaną i rozbudowaną na potrzeby widzów mogących potrzebować wprowadzenia do perypetii mistrza Twardowskiego. Wnioskując z reakcji zgromadzonej widowni, odnieśliśmy sukces, co jednak, muszę przyznać, nie było od razu takie oczywiste. „Mrs Twardowska” w szkockim Hollyrood to dla mnie pierwsze w życiu granie – nie po polsku. Strach ekstremalny, trema niecodzienna, wielki znak zapytania – czy to się uda? Paradoksalnie nie martwiłam się o młodzież, moich uczniów, z których większość posługiwała się językiem angielskim nierzadko lepiej niż polskim. Słowo jest integralną częścią aktorstwa. Jak mawiała Stella Adler, zadaniem aktora jest zrozumieć rozmiar i wymiar wypowiadanych słów, zrozumieć dogłębnie to, co jest ponad słowami. Trzeba więc czuć i myśleć w języku, w którym się gra, inaczej nigdy nie będziesz wystarczająco przekonywujący…
Tak więc, występ ten był dla mnie jako aktorki przełomowy, czułam się jak na egzaminie, który szczęśliwie zdałam. Jednym z gości honorowych tamtego wydarzenia był Richard Demarco, człowiek legenda,
z którym spędziliśmy resztę wieczoru na pogawędkach o teatrze, Tadeuszu Kantorze i tym co dalej z LS/MOS… I to była przysłowiowa kropka nad „i”, aby tworzyć, grać również po angielsku. Patrząc wstecz, myślę, że to właśnie w tamtym momencie Lustro zmieniło swój priorytet z kultywowania kultury i języka polskiego wśród polskiej emigracji – na promowanie polskiego dziedzictwa wśród społeczności brytyjskiej. Bo, szczerze, czy ktoś w świecie słyszał o Mickiewiczu? Pewnie, że słyszał, ale do skali w jakiej popularny jest choćby Shakespeare jeszcze długa droga… Pomyślałam więc, przy zachęcie samego Richarda Demarco, że trzeba dołożyć w tej kwestii swoją cegiełkę, że otwiera się tu pewna teatralna niższa… Od tego momentu LS/ MOS realizowało kolejne polsko i anglojęzyczne produkcje sceniczne podczas wielu lokalnych wydarzeń na rzecz wielokulturowości takich jak między innymi Międzynarodowy Dzień w Hawick, Tydzień Wielokulturowości w Galashiels/Scottish Borders, VII Ogólnopolski Festiwal Teatralny w scenie “i” w Krakowie (występ młodzieży po angielsku), 26 finał WOŚP w Edynburgu, Konkurs recytatorski w Northampton, zbiórka funduszy dla Fundacji Wschód we współpracy z polonijnym harcerstwem w Edynburgu. Poza spektaklami i warsztatami dramowymi, w ramach aktywnej promocji dwujęzyczności, wzięliśmy też udział w międzynarodowej kampanii “Podaruj dziecku język ojczysty” we współpracy z APPLA (Association for the Promotion of Polish Language Abroad).
Wszystko w życiu się zmienia, ewoluuje, przekształca, również i we mnie pojawiła się w którymś momencie chęć pewnych zmian.
Tekst: Pat Zajac
Założycielka teatru Lustro SCENY/ The Mirror of Stage, dwujęzyczna aktorka i nauczycielka dramy, manager kultury.
